സാഹിത്യത്തിന്റെ അടിത്തറയിൽ പണിയുന്ന ശില്പമാണ് ചലച്ചിത്രം എന്ന ധാരണയ്ക്ക്
കാര്യമായ മാറ്റമുണ്ടാവുന്നത്, പരിഭാഷയെക്കുറിച്ചുള്ള അന്വേഷണങ്ങൾ, നരവംശശാസ്ത്രം, ഭാഷാശാസ്ത്രം, ചിഹ്നവിജ്ഞാനീയം, സംസ്കാരപഠനം തുടങ്ങിയ മേഖലകളെ കൂട്ടുപിടിച്ചുകൊണ്ട് വികസിക്കാൻ തുടങ്ങിയതോടെയാണ്.
സ്രോതസ്സിനോടുള്ള സത്യസന്ധതയും അടുപ്പവുംവച്ചുകൊണ്ട്, അവലംബിതരചനയുടെ മേന്മ നിശ്ചയിക്കുന്ന പതിവു വിട്ട്, അവ
സ്വതന്ത്ര കലാരൂപങ്ങളും വ്യത്യസ്തമായ ചിഹ്നവ്യവസ്ഥകളും തികച്ചും പുതുതായ പിറവികളും
വേറിട്ട സാംസ്കാരിക പാഠവുമൊക്കെയായി പരിണമിക്കുന്നത് അന്തർവൈജ്ഞാനികസമീപനങ്ങൾ വ്യക്തമാക്കി
തന്നിട്ടുണ്ട്. ചലച്ചിത്രത്തിന് അതിന്റെ ഉത്ഭവകാലംമുതൽക്ക്,
പ്രസിദ്ധീകരിച്ച സാഹിത്യരൂപങ്ങളുമായി അടുത്ത ബന്ധമുണ്ട്. അക്കൂട്ടത്തിൽ സർഗാത്മക ആവിഷ്കാരങ്ങളായ നാടകവും നോവലും ചെറുകഥയും മാത്രമല്ല
ഉള്ളത്. പത്രവാർത്തകളും ജീവചരിത്രങ്ങളും ആത്മകഥകളും ഒപ്പം സൈദ്ധാന്തിക
രചനകളും എല്ലാം ചലച്ചിത്രങ്ങളും സാഹിത്യരൂപങ്ങളുമായുള്ള കൂട്ടുകെട്ടിന്റെ മണ്ഡലത്തെ
വിപുലമാക്കുന്നു. ലൂയിസ്, അഗസ്റ്റെ ലൂമിയർമാർ
ചലച്ചിത്രത്തിന്റെ ആദ്യപൊതുപ്രദർശനം നടത്തിയതിന്റെ തൊട്ടടുത്ത വർഷം, 1896-ൽ, ക്യാനഡയിലെ ഒട്ടാവയിൽ വച്ച് പ്രദർശിപ്പിച്ച, 'ചുംബനം' (ദ
കിസ്സ്) എന്ന 20 സെക്കൻറുകളുള്ള ചലച്ചിത്രം
ജോണ്‍ മക്നെല്ലിയുടെ 'വിധവ ജോൺസ്'
(ദ വിഡോ ജോൺസ്) എന്ന നാടകത്തിലെ അവസാന രംഗത്തെ
ആസ്പദമാക്കിയെടുത്തതാണ്. തോമസ് എഡിസനും വില്യം ഹെയ്സും
(സംവിധായകൻ) ആയിരുന്നു അതിന്റെ സൃഷ്ടാക്കൾ.1 പൊതുപ്രദർശനത്തിനുവേണ്ടിയുള്ള
ലോകത്തിലെ ആദ്യത്തെ വാണിജ്യചിത്രം, അവലംബിതമാണ് എന്നർത്ഥം.
മലയാളത്തിലെ രണ്ടാമത്തെ ചലച്ചിത്രമായ മാർത്താണ്ഡവർമ്മയും
(1933, സംവിധാനം : ആർ സുന്ദരരാജ്) സി വി രാമൻ പിള്ളയുടെ നോവലിനെ ആധാരമാക്കി നിർമ്മിച്ചതാണല്ലോ.2 അനുകല്പനത്തിന്റെ പ്രശ്നങ്ങളെക്കുറിച്ച് ജെയിംസ് വെൽഷും പീറ്റർ ലെവുംകൂടി ചേർന്നെഴുതിയ
പുസ്തകത്തിന്റെ ആമുഖത്തിൽ 85% ചലച്ചിത്രങ്ങളും അനുകല്പനം/അനുവർത്തനത്തെ (അഡാപ്റ്റേഷൻ) ആശ്രയിക്കുന്നുണ്ടെന്ന
കണക്ക് പറയുന്നുണ്ട്.3 ചലച്ചിത്രങ്ങളുടെ രണ്ടാം ശതകത്തിലും ആ മേൽക്കോയ്മ തുടരുന്നു. 1957 മുതൽ
അമേരിക്കൻ അക്കാദമി മികച്ച അവലംബിത തിരക്കഥയ്ക്ക് പ്രത്യേക അവാർഡ് നൽകാറുണ്ടെന്നതും
അനുകല്പനങ്ങൾക്ക് സിനിമയുമായുള്ള ബന്ധവുമായി ചേർത്തുവച്ച് വായിക്കേണ്ട കാര്യമാണ്.
അക്കാദമിയുടെ (അക്കാദമി ഓഫ് മോഷൻ പിക്ചേഴ്സ് ആർട്സ്
ആൻഡ് സയൻസ്) നീണ്ട ചരിത്രത്തിൽ 50% സിനിമകളും
സാഹിത്യസ്രോതസുകളെ, പ്രത്യേകിച്ച് നോവലുകളെ അടിസ്ഥാനമാക്കി നിർമ്മിച്ചവയാണെന്ന് ചലച്ചിത്ര ചരിത്രകാരന്മാരെ ഉദ്ധരിച്ച്
രഘുറാം ബന്ദി വ്യക്തമാക്കുന്നു.4
ഭാവനാപരമോ വൈജ്ഞാനികമോ ആയ ഏതുതരം വാങ്മയമായാലും ചലച്ചിത്രം എന്ന കലാരൂപത്തിലേക്കുള്ള
അതിന്റെ മാറ്റം തീർത്തും സർഗാത്മകമായിത്തീരുന്നു എന്നതാണ് യാഥാർത്ഥ്യം. സാഹിത്യത്തെപ്പോലെ ചലച്ചിത്രവും ഒരു ആഖ്യാനരൂപമാണ്. ആശയവിനിമയത്തിന്
(കഥ പറയൽ) സാഹിത്യം ഭാഷമാത്രമാണുപയോഗിക്കുന്ന തെങ്കിൽ,
സിനിമ ദൃശ്യങ്ങളെയും ശബ്ദങ്ങളെയും കൂടാതെ ശബ്ദവിവരണത്തിനും സംഭാഷണങ്ങൾക്കുമൊക്കെയായി
ഭാഷയെത്തന്നെയും പ്രയോജനപ്പെടുത്തുന്നു.
കൂട്ടത്തിൽ ചലച്ചിത്രങ്ങൾ, നോവലുകൾക്ക് ഒരു പ്രത്യേക സ്ഥാനം
നൽകിയിട്ടുണ്ടെന്നു കാണാം. നോവലുകളിൽ പൊതുവേ ചിത്രീകരിക്കപ്പെട്ടിട്ടുള്ള
ഭാവനാപരവും വൈകാരികവുമായ ലോകത്തിന്റെ വൈവിധ്യത്താലാകാം അത്. വേണ്ടതു
കൊള്ളാനും അല്ലാത്തതു തള്ളാനും നിർമ്മാതാക്കൾക്കു മറ്റു വാങ്മയ രൂപങ്ങളെ അപേക്ഷിച്ചു
നോവൽ നൽകുന്ന സ്വാതന്ത്ര്യം കൂടുതലാണ്. ജീവിതത്തെ സംബന്ധിച്ചുള്ള
കാഴ്ചപ്പാടുകൾ സ്വരുക്കൂട്ടുന്നതിൽ ചലച്ചിത്രവും നോവലും ഏതാണ്ടൊരേ വഴിയാണ് അവലംബിക്കാറുള്ളത്.
നോവലുകളുടെ ജനപ്രീതി, വ്യവസായംകൂടിയായ സിനിമയുടെ
സ്വീകാര്യത ഉറപ്പാക്കും എന്ന വിശ്വാസവും മറ്റൊരു കാരണമാണ്. വായനയിലെ
അമൂർത്തലോകത്തെ തെളിഞ്ഞു കാണാനുള്ള വ്യഗ്രതയായും നോവൽ അനുകല്പനങ്ങളോടുള്ള ആഭിമുഖ്യത്തെ
കാണാവുന്നതാണ്.
വിക്ടർ യൂഗോയുടെ പ്രസിദ്ധ നോവൽ 'പാവങ്ങൾ' നാലു റീൽ പതിപ്പ് (1909), ചാൾസ് ഡിക്കൻസിന്റെ ഒളിവെർ
ട്വിസ്റ്റ് (1912) തുടങ്ങിയവയാണ് ആദ്യകാലത്ത് സിനിമയാക്കപ്പെട്ട
നോവലുകൾ. രണ്ടും അമേരിക്കയിൽ നിർമ്മിച്ചവ. 30 കളോടെ അവലംബിത ചിത്രങ്ങൾ ചലച്ചിത്രമേഖലയിൽ വളരെ സാധാരണമായിത്തീർന്നു. 30, 40 ദശാബ്ദങ്ങളിലെ ചലച്ചിത്രനിർമ്മാതാക്കൾ
അവസാനം നോവലിസ്റ്റുകൾക്ക് തുല്യരായി തീർന്നു എന്നാണ് ആന്ദ്രേ ബാസിൻ എഴുതുന്നത്.5
1955 ലാണ് വ്ളാഡിമിർ നബക്കോവ്, ‘ലോലിത’ ഫ്രാൻസിൽ പ്രസിദ്ധീകരിക്കുന്നത്. 1953 -ൽ തുടങ്ങി 5 വർഷമെടുത്ത് എഴുതി തീർത്ത നോവലിന്റെ പ്രമേയത്തിനുള്ള വിവാദപരതയെപ്പറ്റി നബക്കോവിനു
ബോധ്യമുണ്ടായിരുന്നു. അമേരിക്കയിൽ 1958 -ലാണ് അതു പ്രസിദ്ധീകരിക്കുന്നത്. അതിനൊരു വർഷം മുൻപ്
'ദ നേഷൻ' പത്രത്തിലെഴുതിയ ഒരു ലേഖനത്തിൽ ജോർജ്
പി എലിയറ്റ്, സദാചാരപരമായ കാര്യങ്ങളെ മുൻനിർത്തി നിയമനടപടികൾ
നേരിടേണ്ടി വരുമോ എന്ന ഭയമാണ് അമേരിക്കയിലെ പ്രസാധകരെ പുസ്തകത്തിൽ നിന്നും അകറ്റിയതെന്ന്
വ്യക്തമാക്കുന്നു.6 അമേരിക്കയിലെ പല പ്രസാധകരും തള്ളിക്കളഞ്ഞതിനു
ശേഷമാണ് നബക്കോവ് ഫ്രാൻസിൽ നോവൽ പ്രസിദ്ധീകരിക്കാൻ തീരുമാനിക്കുന്നത്. ഫ്രാൻസ്, 1956 -ൽ ഒരു കോടതിവ്യവഹാരത്തെ തുടർന്ന് രണ്ട്
വർഷം നീണ്ടു നിൽക്കുന്ന നിരോധനം പുസ്തകത്തിന് ഏർപ്പെടുത്തിയപ്പോൾ അമേരിക്കയിൽ പുസ്തകം പുറത്തിറങ്ങി
ദിവസങ്ങൾക്കകം മൂന്നാം പതിപ്പിലെത്തി.
12 വയസുകാരിയായ ഡോളോറെസ് ഹെയ്സിന്റെയും (ലോലിത, ഡോളി എന്നൊക്കെ അവൾക്ക് വിളിപ്പേരുണ്ട്) മധ്യവയസ്കനായ പ്രൊഫസർ ഹംബെർട്ട് ഹംബെർട്ടിന്റെയും
(1910 -ലാണ് ജനനം എന്ന് നോവലിലുണ്ട്)7 അസാധാരണമായ
ബന്ധത്തെ വിശദീകരിക്കുന്ന നോവലിന് രണ്ടു ഭാഗങ്ങളാണുള്ളത്. തനിക്ക് ലോലിത എന്താണെന്ന് വിവരിക്കുന്ന
പ്രഫസറുടെ കുറ്റസ്സമ്മതത്തോടെയാണ് ഒന്നാം ഭാഗം ആരംഭിക്കുന്നത്. തുടർന്ന് അയാൾ പാരീസിലെ തന്റെ കുട്ടിക്കാലത്തിലേക്ക് തിരിഞ്ഞു നോക്കുന്നു.
ഷാർലെറ്റ് മരിച്ച്, സ്വന്തമായി കിട്ടിയ ലോലിതയുമായുള്ള
ഹംബെർട്ടിന്റെ കാർ യാത്രയിൽ രണ്ടാം ഭാഗവും ആരംഭിക്കുന്നു. പ്രസിദ്ധീകരിച്ച്
അധികം താമസിക്കാതെ 'ലോലിത' ക്ലാസിക് പദവിയിലെത്തി.
1923 മുതൽ 2005 വരെയുള്ള ഇംഗ്ലീഷ് ഭാഷാനോവലുകളുടെ
ടൈം മാഗസീന്റെ പട്ടികയിലും 2003 ലെ ബി ബി സിയുടെ 'പ്രിയപ്പെട്ട നോവലുകളുടെ പട്ടികയിലും മോഡേൺ ലൈബ്രറിയുടെ മികച്ച 100
നോവലുകളുടെ പട്ടികയിലും 'ലോലിത' നിർണ്ണായകമായ സ്ഥാനത്തുണ്ട്.
1967-ൽ നബക്കോവ് സ്വയം പരിഭാഷപ്പെടുത്തി റഷ്യൻഭാഷയിൽ പ്രസിദ്ധീകരിക്കുകയും
ചെയ്തു.8
പഴയ റഷ്യയിലെ സമ്പന്ന കുടുംബത്തിൽ ജനിച്ച വ്ളാഡിമിർ നബക്കോവ് കുട്ടിക്കാലത്തുതന്നെ റഷ്യൻ ഇംഗ്ലീഷ് ഫ്രഞ്ച് എന്നീ ഭാഷകളുമായി ഇടപഴകുകയും ഉക്രൈൻ, ഇംഗ്ലണ്ട്,
ജർമ്മനി, അമേരിക്ക എന്നീ സ്ഥലങ്ങളിൽ മാറി താമസിക്കുകയും
ചെയ്തിരുന്നു. അദ്ദേഹത്തിന്റെ കൃതികളിൽ, പ്രത്യേകിച്ചും 'ലോലിത'യിൽ ഈ ഭാഷാസംസ്കാരങ്ങളുടെയും
ഭൂമിശാസ്ത്രമേഖലകളുടെയും വിശ്വാസങ്ങളുടെയും മനോഭാവങ്ങളുടെയും കലർപ്പ് കാണാം.
ആഖ്യാനശൈലിയും വീക്ഷണക്കോണും മനശ്ശാസ്ത്രാവബോധവും പ്രമേയത്തിന്റെ അപൂർവതയും
(വിവാദപരതയും) എല്ലാം ലോലിതയെ സാഹിത്യകൃതി എന്ന
നിലയിൽ കാലദേശാതീതമായി ഇപ്പോഴും ഉയർത്തിനിർത്താൻ സഹായിക്കുന്ന ഘടകങ്ങളാണ്. ശിശുരതി (പിഡോഫീലിയ)
ശിശുപീഡനം (ചൈൽഡ് അബ്യൂസ്) തുടങ്ങിയ വിഷയങ്ങളെ ആസ്പദമാക്കിയുള്ള ആധുനിക ചർച്ചകളിൽ 'ലോലിത' ഉദാഹരണമായോ മാതൃകാവിഷയമായോ ആധുനികകാലത്ത് കൂടുതലായി
കടന്നു വന്നു. ലോലിതയും ഹംബെർട്ടുമായുള്ള ബന്ധത്തെ വിശകലനം ചെയ്യാനും
അതിനെ പുനർനിർവചിക്കാനും ആളുകളുണ്ടായി.9 കൗമാരക്കാരികളുമായുള്ള
(അവിഹിതമായ) പ്രണയ - രതിബന്ധങ്ങളെ
കുറിക്കാൻ 'ലോലിത' എന്ന പേര് സാഹിത്യത്തിലും
കൂടുതലായി (അശ്ലീല) സൈറ്റുകളിലും വ്യാപകമായി
ഉപയോഗിച്ചു വരുന്നുണ്ട്. നോവലിന്റെ സ്വാധീനത്തെ ജനപ്രിയതയെയും വ്യക്തമാക്കുന്ന കാര്യങ്ങളാണിതെല്ലാം.
നോവലിൽ നബക്കോവ് പ്രായവ്യത്യാസമുള്ള കുട്ടികളോടുള്ള അഭിനിവേശത്തിന് അനുകൂലമായ
നിലപാടാണെടുത്തിരിക്കുന്നതെന്ന തീരുമാനത്തിലെത്തുന്നത് സാഹസികമായിരിക്കും. തന്റെ വാസനയെ അമേരിക്കക്കാരന്റെ ആത്മവിശ്വാസത്തോടെ പിൻതുടരുന്നു എങ്കിലും നോവലിലുടനീളം
ഹംബർട്ടിന്റെ ആഖ്യാനസ്വരം കുറ്റബോധത്തിൻറേതാണ്. തന്റെ കുറ്റത്തിനുള്ള
തെളിവുകളാണ് അയാൾ ഹാജരാക്കുന്നത്. അവസാനഭാഗത്ത് ഹംബെർട്ട് ബലാത്കാരത്തിന്
സ്വയം കുറ്റപ്പെടുത്തുന്നുമുണ്ട്. മനുഷ്യന്റെ സാർവജനീന ഭാവങ്ങളായ
പ്രണയം, പ്രതികാരം, മരണം, കൊല, ഇവയെ മർമ്മസ്ഥാനങ്ങളിൽ നിർത്തുകയും മനോവൃത്തികളെ
വിശകലനവിധേയമാക്കുകയും ചെയ്യുന്ന ഈ പ്രമേയത്തിന്റെ അപൂർവത പലതരം അനുകല്പനങ്ങൾക്ക് ഇതിവൃത്തം
എന്ന നിലയിൽ 'ലോലിത'യെ വിധേയമാക്കിയിട്ടുണ്ട്. ബാലേകളായും സംഗീതശില്പങ്ങളായും
നാടകങ്ങളായും സാഹിത്യകൃതികൾ തന്നെയായും 'ലോലിത' അവതാരങ്ങളെടുത്തിട്ടുണ്ട്. അവയിൽ ശ്രദ്ധേയവും കൂടുതൽ
ആളുകളിലേക്കെത്തിയതുമായ നിർമ്മിതികളാണ് സ്റ്റാൻലി കുബ്രിക്കിന്റെയും (1962)
അഡ്രിയൻ ലൈനിന്റെയും (1997) ചലച്ചിത്രങ്ങൾ.10
സംസ്കാരങ്ങളുടെ ഭൂമിശാസ്ത്രവും കലർപ്പും
പ്രമേയത്തിന്റെ പ്രത്യേകതകൊണ്ട് പ്രശസ്തമായ, വ്ളാഡിമിർ
നബോക്കോവിന്റെ ‘ലോലിത’യിലെ ആഖ്യാതാവ് ഹംബെർട്ടാണ്. ക്ലയർ ക്വിൽറ്റിയെയെ
കൊല ചെയ്തതിന്റെ വിചാരണയ്ക്കു മുൻപ് അയാൾ എഴുതി വയ്ക്കുന്ന ഓർമ്മക്കുറിപ്പെന്ന നിലയിലാണ്
നോവലിലെ ആഖ്യാനം പുരോഗമിക്കുന്നത്. പല തലങ്ങളിൽ പ്രവർത്തിക്കുന്ന
തീവ്രമായ പ്രണയവും അഭിനിവേശവും അവയിൽനിന്നുണ്ടാകുന്ന പകയും അസൂയയുമൊക്കെയാണ് ലോലിതയെന്ന
നോവലിന്റെ ഭാവാന്തരീക്ഷത്തെ കനപ്പെടുത്തുന്നത്. മകളുടെ സ്ഥാനത്തുള്ള ഒരു പെൺകുട്ടിയോട്
ഒരാൾക്ക് തോന്നുന്ന തീവ്രാഭിനിവേശത്തിൽ
അഗമ്യഗമന (ഇൻസെസ്റ്റ്) ത്തിന്റെ ഘടകങ്ങൾ ഉള്ളടങ്ങിയിട്ടുണ്ട്. അതോടൊപ്പം കുട്ടികളോടുള്ള
ലൈംഗിക താത്പര്യം എന്ന (ശിശുരതി-പിഡോഫീലിയ)
ഘടകത്തെ നോവൽ പ്രശ്നാത്മകമാക്കുകയും ചെയ്തിരിക്കുന്നു. 1950 കളിലെ അമേരിക്കൻ സമൂഹത്തിൽ മേൽക്കൈ നേടിയിരുന്ന വിശ്വാസങ്ങളും ആദർശങ്ങളും നോവലിലൂടെ
പ്രകാശനം നേടിയതല്ല. മറിച്ച് ഇത് അമേരിക്കൻ ജീവിതത്തെപ്പറ്റിയുള്ള
യൂറോപ്യൻ വരേണ്യവിഭാഗത്തിന്റെ ബുദ്ധിജീവി വീക്ഷണമാണെന്ന നിരീക്ഷണവും ഉണ്ട്.11 സംസ്കാരങ്ങളുടെ സംഘർഷം നോവലിൽ വായിച്ചെടുക്കാവുന്ന
കാര്യമാണ്. അനാബെലുമായി കൗമാരപ്രണയം ഹംബെർട്ടിനു സംഭവിക്കുന്നതും
ആദ്യത്തെ ലൈംഗികാനുഭൂതി ലഭിക്കുന്നതും പാരീസിൽ വച്ചാണ്. വർഷങ്ങൾക്കുശേഷം,
ഇംഗ്ലണ്ടിൽ കഴിയുമ്പോഴാണ് അമേരിക്കയിലെ ജോലി ഹംബെർട്ട് സ്വീകരിക്കാനുറയ്ക്കുന്നത്.
റാംസ്ഡേയിലിൽ താമസിക്കാൻ വരുന്ന ഹംബർട്ടിന് ഷാർലറ്റ് ഹെയ്സിന്റെ വസതിയും
അവിടത്തെ വൃത്തിഹീനതയും ഇഷ്ടമാകുന്നില്ല.
ഹംബെർട്ട് ഫ്രഞ്ചു കവിതകൾ പഠിപ്പിക്കുന്ന പ്രൊഫസറാണ്.
(സ്റ്റാൻലി കുബ്രിക്കിന്റെ 'ലോലിതയിൽ' ഷാർലറ്റിന്റെ വലിയ ആഗ്രഹങ്ങളിലൊന്ന് അവർക്കൊരു ഫ്രെഞ്ച് വേലക്കാരി വീട്ടിലുണ്ടാവുക
എന്നതാണ്.) നിലവിൽ അവർക്കുള്ള വേലക്കാരി കറുത്ത വർഗക്കാരിയാണ്.
ഹംബെർട്ടും ലോലിതയും തങ്ങളുടെ അവസാന ലക്ഷ്യമായി പോകാനുദ്ദേശിക്കുന്ന
സ്ഥലം മെക്സിക്കോയുമാണ്. ലോലിതയും അവളുടെ ഭർത്താവും പോകാനുദ്ദേശിക്കുന്നത്
യുവാക്കൾക്ക് കൂടുതൽ തൊഴിലവസങ്ങൾ ഉണ്ട് എന്നതിനാൽ അലാസ്കയിലും. അമേരിക്കൻഭൂഭാഗത്ത് നടക്കുന്ന കഥയിൽ
സങ്കല്പതലത്തിലും ഭാവനാപരമായും മറ്റു പല ഭൂഭാഗങ്ങളും കൂടിച്ചേരുന്നു. സംസ്കാരങ്ങളുടെയും വീക്ഷണവ്യതിയാനങ്ങളുടെയും കൂടിക്കുഴച്ചിൽ നോവൽ പ്രത്യക്ഷത്തിൽത്തന്നെ
വഹിക്കുന്നുണ്ട്. നബോക്കോവുതന്നെ ഇക്കാര്യം വ്യക്തമാക്കുന്നത്
ഇങ്ങനെയാണ് : "പന്ത്രണ്ട്
വയസ്സുള്ള ഒരു അമേരിക്കൻ പെൺകുട്ടിയെയും എനിക്കറിയില്ലായിരുന്നു, അമേരിക്കയെയും. അമേരിക്കയെയും ലോലിതയെയും എനിക്ക് കണ്ടെത്തേണ്ടതുണ്ടായിരുന്നു."12
സംസ്കാരങ്ങളുടെ ഈ കലർപ്പിന്റെ ഭാഗമാണ് ഹംബർട്ടിന്റെ കുറിപ്പുകളിലെ കുറ്റബോധസ്വരം.
ബന്ധമനുസരിച്ച് അയാൾ ഡോളറസിന്റെ വളർത്തച്ഛനാണ്. അവളുടെ അമ്മയായ ഷാർലെറ്റിന്റെ ഭർത്താവ്. അയാൾക്ക് ഒട്ടും
താത്പര്യമില്ലാത്ത വിവാഹത്തിൽ അയാൾ ഏർപ്പെടുന്നത് ലോലിതയെ നിയമപ്രകാരം തനിക്ക് ദിവസത്തിൽ
മൂന്ന് പ്രാവശ്യമെങ്കിലും താലോലിക്കാൻ കിട്ടും എന്ന ആഗ്രഹത്തോടെയാണ്. ഷാർലറ്റിനെ വിവാഹം കഴിച്ചതിനെക്കുറിച്ചുള്ള ഹംബർട്ടിന്റെ വിവരണത്തിൽ അവരുടെ
ശരീരഭാഗങ്ങളെ, ആ ശരീരത്തിന്റെ ഉത്പ്പന്നമായ ലോലിതയുമായി ബന്ധപ്പെടുത്തിയുള്ള
ചിന്തകൾ കാണാം.13 പലതരത്തിലാണ് അയാളുടെ ആസക്തി ആവിഷ്കാരം നേടുന്നത്.
ഇതേ വ്യക്തിത്വത്തിന്റെ അപരത്വം എന്ന നിലയ്ക്കാണ് നാടകകൃത്തും സൂത്രശാലിയുമായ
(ലോലിതയുടെ വാക്കുകളിൽ ശരിക്കും 'ഒരു പ്രതിഭാശാലി')
ക്ലയർ ക്വിൽറ്റി നോവലിൽ പ്രത്യക്ഷപ്പെടുന്നത്. നോവലിന്റെ തുടക്കത്തിൽ ക്ലയർ ക്വിൽറ്റി എഴുതിയിട്ടുള്ള നോവലുകളുടെ ശീർഷകത്തിൽ
(The
Little Nymph, Fatherly Love) അയാൾക്ക് പെൺകുട്ടികളോടുള്ള താത്പര്യം
ഒരു സൂചനയായി നോവലിസ്റ്റ് നിലനിർത്തിയിട്ടുണ്ട്. അതുകൊണ്ട് കൃതിയുടെ
അവസാനത്തിൽ ഹംബർട്ട് ശിക്ഷിക്കുന്നത് തന്റെ പ്രണയത്തെ തന്നിൽ നിന്നകറ്റിയ വ്യക്തിയെയല്ല,
തന്നെത്തന്നെയാണ്. അതേ സമയം കുട്ടിയെ ശാരീരികമായ ചൂഷണം ചെയ്യുന്നതിലെ ധാർമ്മിക പ്രതിസന്ധി ഹംബെർട്ടും,
സർഗാത്മകമായി അതേ കാര്യം ചെയ്യുന്നതിന്റെ സ്വാതന്ത്ര്യം ക്ലെയർ ക്വിൽറ്റിയും അനുഭവിക്കുന്നു
എന്നു പറഞ്ഞാലും ശരിയാണ്. ആഖ്യാനത്തിൽ മറ്റൊരുതരത്തിൽ ഈ അപരത്വം പ്രത്യക്ഷപ്പെടുന്നത് ഹംബെർട്ട് സ്വയം
ഉത്തമപുരുഷസർവനാമത്തിലല്ല പകരം 'ഹംബെർട്ട്' എന്ന പേരിൽത്തന്നെയാണ് വിശേഷിപ്പിക്കുന്നത് എന്നിടത്താണ്. അയാൾക്ക് അയാളിൽനിന്നു തന്നെ ഒരു അകൽച്ച അവിടെ സിദ്ധമാണ്.
മറ്റൊരു ഘടകം ലോലിത എന്ന കൗമാരക്കാരിയെപ്പറ്റിയുള്ളതാണ്. നോവലിന്റെ അവസാനം താൻ ലോലിതയെ ബലാത്കാരം ചെയ്യുകയായിരുന്നു എന്ന് ഹംബെർട്ട്
സമ്മതിക്കുന്നുണ്ട്.14 നിയമപ്രകാരം ഹംബർട്ടിന്റെ തീവ്രാഭിനിവേശം
കുറ്റകരമാണെങ്കിലും ലോലിതയ്ക്കിവിടെയുള്ളത് നിഷ്ക്രിയമായ ഒരു പങ്കല്ല. പന്ത്രണ്ടുവയസ്സുകാരിയായ പെൺകുട്ടിയുടെ നിലയിൽനിന്നുയർന്ന് അവൾ ഹംബർട്ടിനെ
വശീകരിക്കുകയും ഒരർത്ഥത്തിൽ ചൂഷണം ചെയ്യുകയും ചെയ്യുന്നുണ്ട്. ഹംബെർട്ടിനു പുറമേ അവൾ, പ്രായവ്യത്യാസമുള്ള ക്ലയർ ക്വിൽറ്റിയെ സ്നേഹിക്കുകയും ആരാധിക്കുകയും അയാൾക്കുവേണ്ടി കള്ളങ്ങൾ പറയുകയും
ഹംബെർട്ടിനെ ചതിക്കുകയും ഒക്കെ ചെയ്യുന്നുമുണ്ട്. അതുകൊണ്ടാണ്
ലോലിത, 'കൗശലക്കാരനായ മുതിർന്ന ഒരാൾ നിഷ്കളങ്കയായ ഒരു കുട്ടിയെ
ദുഷിപ്പിക്കുന്നതിന്റെയല്ല, ദുർബലനായ മുതിർന്ന പുരുഷനെ സ്വഭാവദൂഷ്യമുള്ള
ഒരു കുട്ടി ചൂഷണം ചെയ്യുന്നതിന്റെയാണെന്ന്' കനേഡിയൻ നോവലിസ്റ്റും
നാടകകൃത്തുമായ റോബെർട്ടൺ ഡേവിസ് എഴുതുന്നത്.15 എന്നാൽ ഇതെല്ലാം
ഹംബെർട്ടിന്റെ (ശിശുരതിയിൽ തത്പരനും വിഭാര്യനുമായ ഒരാളുടെ) കുറിപ്പുകളിലൂടെ വായനക്കാർ മനസിലാക്കുന്ന
ഒരു ലോലിതയുടെ വ്യക്തിത്വമാണെന്ന ഒരു പരിമിതിയും (ധ്വനിസാധ്യതയും)
ഇവിടെയുണ്ട്.
ലോലിതയുടെ പതിപ്പുകൾ കുബ്രിക്കിന്റെയും ലിന്നിന്റെയും
1962
-ൽ സ്റ്റാൻലി
കുബ്രിക്ക് സംവിധാനം ചെയ്ത ലോലിത എന്ന കറുപ്പും വെളുപ്പിലുമുള്ള ചിത്രത്തിന് തിരക്കഥ
തയാറാക്കിയത് നബോക്കോവാണ്. നോവലിന്റെ മൂലപാഠത്തോട് ഏറ്റവും അടുത്തുനിൽക്കുന്ന
തിരക്കഥയാവാൻ ഏറെ സാധ്യത നോവലിസ്റ്റുതന്നെ അത് എഴുതുമ്പോഴുണ്ട്. 'വിശ്വാസ്യതാ സിദ്ധാന്ത' (ഫിഡെലിറ്റി തിയറി) മനുസരിച്ച് ഏറ്റവും അനുയോജ്യമായ രീതിയാണത്. എന്നാൽ കുബ്രിക്കും
ജെയിസ് ഹാരിസും ചേർന്ന് പുനർനിർമ്മിച്ചതാണ് തിരക്കഥയെന്നൊരു വാദം ഉണ്ട്.16 സിനിമയ്ക്കുവേണ്ടി
തയ്യാറാക്കിയ യഥാർത്ഥ തിരക്കഥ നബക്കോവ് 1972 -ൽ പ്രസിദ്ധീകരിച്ചിട്ടുണ്ട്.
അഡ്രിയാൻ ലിൻ തന്റെ ചിത്രത്തിൽ (1997) ഉപയോഗിച്ചത്,
പത്രപ്രവർത്തകനും നിരൂപകനുമായിരുന്ന സ്റ്റീഫൻ ഷ്കിഫിന്റെ ആദ്യതിരക്കഥയാണ്.
കുബ്രിക്ക് നോവലിനുമേൽ എടുത്ത സ്വാതന്ത്ര്യം സാങ്കേതികമായി സാധ്യമല്ലാത്തതുകൊണ്ടാവാം,
നോവലിന്റെ പ്രമേയഘടനയുമായി അടുത്തു നിൽക്കുന്ന രചന സ്റ്റീഫന്റെയാണ്.
രചനാപരമായ സവിശേഷതകൾകൊണ്ട് നോവലിൽ നബക്കോവ് മുന്നോട്ടു വയ്ക്കുന്ന ഫലിതവും
സൂചനകളും നീക്കി നോവലിനെ അനുസരിക്കുന്ന
ദൃശ്യവ്യാഖ്യാനം നൽകാനാണ് അഡ്രിയാൻ ലിൻ ശ്രമിച്ചത്. കുട്ടികളോടുള്ള കൗതുകത്തിൽ മനശ്ശാസ്ത്രപരമായ
ഒരു സ്ഥിരീകരണം ഹംബെർട്ടിനു ലഭിക്കുന്നത്, അയാളുടെ പതിനാലാം വയസ്സിലെ
അനാബെലുമായുള്ള പ്രണയത്തിന്റെയും ആദ്യ ലൈംഗികാനുഭവത്തിന്റെയും പിൻബലത്തോടെയാണ്.
ഈ ഭാഗം പൂർണ്ണമായും കുബ്രിക് ഒഴിവാക്കി. നോവലിന്റെ
ഘടനയിൽത്തന്നെ 'പിന്തിരിഞ്ഞു നോട്ടത്തെ' (ഫ്ളാഷ്ബാക്ക്) കുബ്രിക് കൊലപാതകത്തിന്റെ പിന്നാമ്പുറവസ്തുതകളിലേക്കുള്ള
തിരിഞ്ഞു നോട്ടം എന്ന നിലയ്ക്ക് മാറ്റി.
ആദ്യത്തെ അതേ രംഗത്തിൽകൊണ്ടുവന്നാണ് കുബ്രിക്ക് സിനിമ അവസാനിപ്പിക്കുന്നത്.
മറിച്ച് ലിൻ, അനാബെലുമായുള്ള ഹംബെർട്ടിന്റെ പ്രണയത്തിനാണ്
സിനിമയുടെ ആദ്യഭാഗത്ത് പ്രാധാന്യം നൽകുന്നത്. രണ്ടു സിനിമകളും
ഹംബെർട്ട് കാറോടിക്കുന്ന വിദൂര ദൃശ്യത്തിൽ ആരംഭിക്കുന്നു. ക്ലയർ
ക്വിൽറ്റിയെ അന്വേഷിച്ചു പോകുന്ന ഹംബർട്ടാണ് കുബ്രിക്കിന്റെ സിനിമയിൽ. ക്വിൽറ്റിയുടെ കൊലപാതകത്തിനു ശേഷം ചോരപുരണ്ട കൈകളിൽ ലോലിതയുടെ മുടിപ്പിന്നുമായി,
ട്രാഫിക് നിയമം തെറ്റിച്ച് വണ്ടിയോടിച്ച് പോലീസിന്റെ പിടിയിലാവുന്ന ഹംബർട്ടിനെയാണ്
ലിന്നിന്റെ ക്യാമറ പിൻതുടരുന്നത്. നോവലിലെ വിവരണം, ഹംബെർട്ട് കഥാപാത്രങ്ങളുടെ ശബ്ദങ്ങളിൽ, ഒരുപോലെ കുബ്രിക്കും ലിന്നും ഉപയോഗിച്ചിട്ടുണ്ട്.
കുബ്രിക്കിന് ലോലിത ചിത്രീകരിക്കുന്ന സമയം കൂടുതൽ കർക്കശമായ സെൻസർ വ്യവസ്ഥകളെ
നേരിടേണ്ടിവന്നതിന്റെ പേരിലാണ് പ്രമേയം അനുശാസിക്കുന്ന തരത്തിൽപോലും സിനിമയിൽ ലൈംഗിക
രംഗങ്ങളുടെ ചിത്രീകരണത്തിന് കഴിയാതിരുന്നത് എന്നു പറയപ്പെടുന്നു.17 എന്നാൽ അതല്ല, കുബ്രിക്കിനു താത്പര്യം ഹംബെർട്ടിന്റെ ധാർമ്മിക സമസ്യയിലായിരുന്നു
എന്നു കാണാൻ പ്രയാസമില്ല. നോവലിൽ നബക്കോവ് പാലിക്കുന്ന മിതത്വം
സിനിമയിൽ കുബ്രിക്കും പാലിക്കുന്നു എന്നും പറയാം. 90 കൾ ആയപ്പോഴേക്കും
ചലച്ചിത്രങ്ങളുടെ സെൻസർ നിയമങ്ങളിൽ വന്ന അയവ് കണക്കിലെടുത്ത് ലിൻ, രതിയും നഗ്നതയും ഉൾപ്പടെയുള്ള രംഗങ്ങൾ ചിത്രത്തിൽ ഉൾപ്പെടുത്തി. അതുകൊണ്ട് ലിന്നിന്റെ ചിത്രത്തിൽ, കഥാപാത്രമെന്ന നിലയിൽ ലോലിതയുടെ രതിഭാവങ്ങൾക്ക്
കൂടുതൽ പ്രകടനാത്മകത വന്നു. കുബ്രിക്കിന്റെ (നബക്കോവിന്റെ) അവിശ്വസ്തനും അസ്വസ്ഥനുമായ നായകനായ ഹംബെർട്ടിന് അഡ്രിയൻ ലിന്നിലെത്തുമ്പോൾ
മാറ്റം ഉണ്ടാവുന്നുണ്ട്. നായകത്വത്തിലേക്ക് കേന്ദ്രീകരിക്കുക
എന്ന ജനപ്രിയ (പ്രത്യേകിച്ചും ഹോളിവുഡ്) സിനിമകളുടെ സ്വഭാവത്തിലേക്കാണ് അതിന്റെ
ചായ്‌വ്. സർഗാത്മക രചനകളുടെ
സ്വാതന്ത്ര്യത്തെ, അതുപോലെ ചലച്ചിത്രങ്ങൾക്ക് അനുസരിക്കാൻ പറ്റില്ലെന്നതിന്റെ
തെളിവായി രണ്ടു ചലച്ചിത്രങ്ങളിലെയും നായികമാരുടെ പ്രായത്തെ സംവിധായകർ പരിഷ്കരിച്ചതായി
കാണാം. പ്രായത്തെപ്പറ്റിയുള്ള പ്രത്യേക പരാമർശമൊന്നും ചലച്ചിത്രങ്ങളിൽ
ഇല്ലെങ്കിലും കുബ്രിക്കിന്റെയും ലിന്നിന്റെയും ലോലിതമാരായ സൂ ലിയോണും
(16 വയസ്സ്) ഡൊമിനിക് സ്വൈനും (17 വയസ്സ്) അഭിനയിക്കുന്ന സമയം, നോവലിലെ
നായികയെ അപേക്ഷിച്ച് കുറച്ച് മുതിർന്നവരായിരുന്നു. കൃത്യമായ കാലഗണന അഡ്രിയാൻ ലിൻ സിനിമയിൽ പിന്തുടരുന്നുണ്ട്.
(എന്നാൽ നോവലിൽനിന്ന് വ്യത്യസ്തമാണത്) അനബെലിനെ
ഹംബെർട്ട് കാണുന്നത്, ഫ്രാൻസിൽവച്ച് 1912-ൽ. 1947 -ൽ ഇംഗ്ലണ്ടിൽവച്ച് അമേരിക്കയിലെ ജോലി സ്വീകരിക്കാൻ ഹംബർട്ട് തീരുമാനിക്കുന്നു.
മരിക്കുന്നത് 1950-ൽ. അതേ
വർഷം തന്നെയാണ് പ്രസവത്തെ തുടർന്ന് ലോലിതയും മരിക്കുന്നത്. നോവലിൽ
ഇവരുടെ മരണ വർഷം 1952 ആണ്. ഹംബെർട്ടിന്റെ
മരണ വിവരം കുബ്രിക്ക് അവസാനം കാണിക്കുന്നുണ്ടെങ്കിലും (വർഷ സൂചനയില്ല)
ലോലിതയുടെ മരണകാര്യം അവിടെയില്ല. നബോക്കോവിന്റെ
നോവലിലെ അവസാന വരിയിൽ എഴുത്തുകാരൻ ലോലിതയെ അനശ്വരയാക്കുന്നതു സ്മരിച്ചുകൊണ്ടാവണം,
സംവിധായകൻ ലോലിതയെ മരണത്തിൽനിന്ന് മാറ്റി നിർത്തുന്നു.18
കഥാപാത്രങ്ങളുടെ കാര്യത്തിലും രണ്ടു സിനിമകളും വ്യത്യസ്തനിലയിലാണ് നോവലിനെ
അടിസ്ഥാനമാക്കുന്നത്. ഷാർലറ്റിന്റെ കറുത്ത വർഗക്കാരിയായ ജോലിക്കാരി
കുബ്രിക്കിന്റെ ലോലിതയിൽ നിശ്ശബ്ദയും ഏറെക്കുറെ അദൃശ്യയുമാണ്. അഡ്രിയാൻ ലിൻ അവരെ മുന്നിൽ കൊണ്ടുവന്നു. എന്നു മാത്രമല്ല,
വേനൽക്യാമ്പിലേക്ക് ഷാർലെറ്റും ലോലിതയും പുറപ്പെടുന്ന സമയം ലോലിതയുടെ
മുറിയിൽ അവളുടെ കിടക്കയിൽ കയറിയിരിക്കുന്ന ഹംബെർട്ടിനെ കണ്ട്, 'ഇയാളിവിടെ എന്താണ് ചെയ്യുന്നതെന്ന്' ആത്മഗതം നടത്താൻ
തക്ക തരത്തിൽ വ്യക്തിത്വവും നേടിയിരിക്കുന്നു. ക്ലയർ ക്വിൽറ്റിക്ക്
പ്രത്യേക പ്രാധാന്യമാണ് കുബ്രിക്ക് നൽകിയിരിക്കുന്നത്. ക്വിൽറ്റിയുമായുള്ള ലോലിതയുടെ ബന്ധം
വ്യക്തമാക്കുന്ന തരത്തിൽ അവളുടെ മുറിയിൽ പ്രധാനപ്പെട്ട സ്ഥലത്തുതന്നെ അയാളുടെ ചിത്രം
അവൾ ഒട്ടിച്ചു വച്ചിരിക്കുന്നത് കാണാം. സ്ത്രീകളുമായുള്ള ബന്ധം,
ശൈലീവത്കൃതമായ പെരുമാറ്റ രീതികൾ, സൂത്രശാലിത്തം,
സംഭാഷണത്തിലെ ലീലാലോലുപത്വം, സർഗാത്മകമായ ഉദാസീനത
ഇതെല്ലാം ചേർന്ന് കുബ്രിക്കിന്റെ ക്ലയർ ക്വിൽറ്റി (പീറ്റർ സെല്ലാസ്)
സിനിമയിൽ നിറഞ്ഞു നിൽക്കുന്നു. അഡ്രിയാൻ ലിൻ, ക്വിൽറ്റി
കഥാപാത്രത്തിനു (ഫ്രാങ്ക് ലാൻഗ്വെല്ല) നിഗൂഢമായ
പരിവേഷം നൽകി. അയാൾ പ്രത്യക്ഷപ്പെടുന്ന സന്ദർഭങ്ങൾ സിനിമയിൽ കുറവാണ്.
കുബ്രിക്കിന്റെ കഥാപാത്രത്തിന്റെ തമാശയോ വാചാലതയോ വേഷപ്രച്ഛന്നതയോ ഒന്നും
ലിന്നിന്റെ കഥാപാത്രത്തിൽ കാണാനില്ല. മാത്രമല്ല, നോവലിലെ അവസാനഭാഗത്തെ ഒരു പരാമർശത്തെ ആസ്പദമാക്കി, ക്വിൽറ്റി
അതിൽ ഒരു ഷണ്ഡനുമാണ്.19 അതോടെ ക്ലയർ ക്വിൽറ്റിയുടെ ചെയ്തികൾ അസൂയയും
അപകർഷവും ഉള്ള ഒരാളുടെ കുത്സിതനീക്കമായി മാറുന്നു. നേരെ മറിച്ച്
അസാധാരണമായ വശീകരണശക്തിയും പ്രതിഭാവിലാസവും സർഗധനത്വവുമാണ് കുബ്രിക്ക് ക്വിൽറ്റിക്ക് നൽകുന്നത്.
ലോലിതമാത്രമല്ല അവളുടെ അമ്മ ഷാർലോറ്റും ക്വിൽറ്റിയുടെ ആരാധികയാണ്.
നോവലിലുള്ളതുപോലെ, ലിന്നിന്റെ സിനിമയിൽ ഷാർലോറ്റുമായി അയാൾക്കുള്ള പരിചയം
അയാളുടെ അമ്മാവനായ ദന്തഡോക്ടറുമായുള്ളതാണ്. ക്വിൽറ്റിയുടെ കൂടെ
കുബ്രിക്കിന്റെ സിനിമയിൽ ഒരു സ്ത്രീ എപ്പോഴുമുണ്ട്. അശ്ലീല സിനിമയിൽ അഭിനയിക്കാൻ വിസ്സമ്മതിച്ചതിനാണ്
ലിന്നിന്റെ ക്ലയർ ക്വിൽറ്റി ലോലിതയെ ചവിട്ടിപ്പുറത്താക്കുന്നത്. കലാമൂല്യമുള്ള സിനിമയിൽ (ആർട്ട് ഫിലിം) അഭിനയിക്കാത്തതിനാണ് കുബ്രിക്കിന്റെ ക്വിൽറ്റി
ലോലിതയെ കൈയൊഴിഞ്ഞത്. ഹംബർട്ടിൽ നോവലിസ്റ്റായ നബക്കോവിന്റെ നിഴൽ
വീണു കിടപ്പുണ്ടെങ്കിൽ നാടക രചയിതാവും പ്രതിഭാശാലിയുമായ ക്വിൽറ്റിയിൽ സംവിധായകനായ കുബ്രിക്കിന്റെ
അംശമാണുള്ളത്.
ദൃശ്യതയും സാഹിതീയതയും
അഡ്രിയാൻ ലിൻ സിനിമയുടെ ആദ്യഭാഗത്ത്, റോഡിന്റെ തെറ്റായ
വശത്തിലൂടെ ഹംബെർട്ട് വണ്ടിയോടിച്ചു വരുമ്പോൾ എതിരെ വരുന്ന ഒരു ലോറിയിൽനിന്നു വീഴുന്ന
പുൽക്കെട്ടുകളെ കാര്യമായി കാണിച്ചു തരുന്നു. അതുപോലെ സീറ്റിൽ
വഴുതുന്ന ചോരപുരണ്ട തോക്കിനെ സമീപത്തേയ്ക്ക് ചേർത്തു വയ്ക്കുന്ന ഹംബെർട്ട്,
പകുതി ഇരുട്ടിൽ ഇരിക്കുന്ന ക്ലയർ ക്വിൽറ്റിയുടെ സംഭാഷണത്തിനിടയ്ക്ക്
വല്ലാത്ത ഒച്ചയോടെ ഇലക്ട്രിക് പെസ്റ്റ് കില്ലെറിൽ വീണു കരിയുന്ന പ്രാണികളുടെ സമീപദൃശ്യം.
വെടിയേറ്റ് മരിക്കുന്ന ക്വിൽറ്റിയുടെ വായിൽനിന്നുയരുന്ന കുമിള. ദൃശ്യങ്ങൾകൊണ്ട് വൈകാരികമായ ആഘാതമുണ്ടാക്കാനാണ്
ലിന്നിന്റെ ശ്രമം. ലോലിതയുടെ
കുട്ടിത്തത്തെ വ്യക്തമാക്കാൻ പിൻഭാഗത്ത് അടിവസ്ത്രം പിടിച്ചിടുന്നതും ശരീരശ്രദ്ധയില്ലാതെ
കാലുയർത്തിവയ്ക്കുന്നതും വസ്ത്രമുയർത്തി നൃത്തം ചെയ്യുന്നതും ചവച്ചു തീർന്ന ബബിൾഗം
പലയിടത്തായി ഒട്ടിച്ചുവയ്ക്കുന്നതുംപോലെയുള്ള മാനറിസങ്ങൾ ലിൻ ഉപയോഗിച്ചിട്ടുണ്ട്.
ഷാർലറ്റിന്റെ പൂന്തോട്ടത്തിൽ ശരീരവടിവ് വ്യക്തമാക്കിക്കൊണ്ട്,
നനഞ്ഞു കിടക്കുകയാണ് അഡ്രിയാൻ ലിന്നിന്റെ ലോലിത. കുബ്രിക്കിന്റെ ചലച്ചിത്രം കറുപ്പിലും വെളുപ്പിലുമാണ്. അതിലെ ദ്വയാർത്ഥസംഭാഷണങ്ങൾ ദൃശ്യത്തിന്റെ പ്രാധാന്യത്തേക്കാൾ സാഹിത്യഭംഗിയിലാണ്
ഊന്നുന്നത്. ചെസ്സു കളിക്കുന്നതിനിടയിൽ 'എന്റെ റാണിയെ നിങ്ങൾ കൊണ്ടുപോവുകയാണോ' എന്ന് ഷാർലെറ്റ്
ഹംബെർട്ടിനോട് ചോദിക്കുന്നു. ലോലിതയുടെ സാന്നിദ്ധ്യത്തിലാണിത്.
വിധവയായ ഷാർലെറ്റ്, ഹംബെർട്ടിനെന്നപോലെ ക്വിൽറ്റിയ്ക്കും
തന്റെ പൂന്തോട്ടം കാണിച്ചുകൊടുത്ത കഥ പറയുന്നുണ്ട്. തന്റെ കാല്പനികവും
വികാരനിർഭരവുമായ വ്യക്തിത്വം പരിഷ്കാരികളും ബുദ്ധിജീവിതം നയിക്കുന്നവരുമായ ആണുങ്ങൾക്ക്
ഇഷ്ടമാവും എന്നാണവർ ഉദ്ദേശിക്കുന്നത്. ഷാർലെറ്റിന്റെ വീട്ടിൽ
എന്താണിഷ്ടപ്പെട്ടതെന്ന് ഹംബെർട്ട് ചോദ്യത്തിനുത്തരമായി പറയുന്നത് 'അവരുടെ ഇലന്തപ്പഴപലഹാര'മാണെന്നാണ്. (ചെറിപൈ) ചെറിപ്പഴം കന്യകയുടെ സദൃശവസ്തുവുമാണ്.
ബിക്കിനി ധരിച്ച് ലോലിത പൂന്തോട്ടത്തിൽ ഇരിക്കുന്നതു കണ്ട് അന്ധാളിച്ച
നിലയിലാണ് ഹംബർട്ട്. പലഹാരം അയാൾ കഴിച്ചിട്ടുമില്ല. ലിന്നിന്റെ ലോലിതയെ പരിചയപ്പെടുത്തുന്ന ദൃശ്യത്തിലെപോലെ നനഞ്ഞ് ശരീരം വെളിവാക്കി
കിടക്കുകയല്ല അവൾ ഇവിടെ.
ലോലിതയുടെ കൂട്ടുകാരി മോനയെപ്പറ്റി ഒരു പാർട്ടിക്കിടയിലെ പരാമർശം 'പിങ്ക് മേഘത്തിൽ അവൾ അതിസുന്ദരിയായി' കാണുന്നു എന്നാണ്.
ഹംബെർട്ട് ആദ്യമായി ലോലിതയെ കാണുന്ന നിമിഷം ഷാർലറ്റ് അയാളുടെ ശ്രദ്ധ
കൂട്ടിക്കൊണ്ടുപോകാൻ ശ്രമിക്കുന്നത് താൻ വളർത്തിയ മഞ്ഞ റോസാപ്പൂക്കളിലേയ്ക്കാണ്.
ഒരു പക്ഷേ ആ പരാമർശംകൊണ്ട് കാഴ്ചക്കാർ മനസിലാക്കേണ്ടത് ലോലിത പൂന്തോട്ടത്തിൽ
കിടന്നിരുന്നത് മഞ്ഞ വസ്ത്രത്തിലായിരുന്നു എന്നാണ്. കറുപ്പും
വെളുപ്പുമായ ചലച്ചിത്രത്തിൽ പിങ്ക്, മഞ്ഞ തുടങ്ങിയ നിറപരാമർശങ്ങൾക്ക്
പ്രാധാന്യമൊന്നും ഇല്ല. ഒരു പക്ഷേ നിറരാഹിത്യത്തിന്റെ പരിമിതിയെ
ചെറുക്കാൻ നബക്കോവ് സംഭാഷണങ്ങൾക്ക് ഭാവനയുടെ ഊടുവഴി നൽകിയതാവാം. ലിന്നിന്റെ ചിത്രത്തിൽ ദൃശ്യതയും കുബ്രിക്കിന്റെ ചിത്രത്തിൽ സാഹിതീയതയും മുന്നിട്ടു
നിൽക്കുന്നതായി അനുഭവപ്പെടാൻ ഈ പരാമർശങ്ങൾ കാരണമാകുന്നുണ്ട്. മാത്രമല്ല, നീണ്ട സംഭാഷണങ്ങൾക്ക് കുബ്രിക്കിന്റെ ലോലിതയിൽ ലഭിച്ചിരിക്കുന്ന പ്രാധാന്യം
ലിന്നിന്റെ സിനിമയിൽ അത്രയില്ല.
പ്രതീകനിലയിൽ തോക്ക്
ലോലിതയിലെ പ്രധാനപ്പെട്ട ഒരു ചിഹ്നമാണ് തോക്ക്. നോവലിൽ
തുണിയിൽ പൊതിഞ്ഞ് കുഞ്ഞിനെയെന്നപോലെയാണ് ഹംബർട്ട് അതിനെ സൂക്ഷിക്കുന്നത്. കുബ്രിക്ക് നിർണ്ണായകമായ സ്ഥാനമാണ് തോക്കിന് ചലച്ചിത്രത്തിൽ നൽകിയിരിക്കുന്നത്.
ഷാർലറ്റിന്റെ ഭർത്താവ് ഹരോൾഡ് അയാളുടെ രോഗം തിരിച്ചറിഞ്ഞപ്പോൾ ഭാര്യയെ
കഷ്ടപ്പെടുത്താതിരിക്കാനായി സ്വയം മരിക്കാൻ വാങ്ങിവച്ചതാണ് ആ തോക്ക്. അതുപയോഗിക്കുന്നതിനു മുൻപ് ഹരോൾഡ് ആശുപത്രിയിലാവുകയും മരിക്കുകയും ചെയ്യുന്നു.
അങ്ങനെ ആ ഹിംസോപകരണം ഷാർലറ്റിനോടുള്ള അയാളുടെ കരുതലിന്റെ ചിഹ്നമായി തീരുന്നു.
അതിൽ തിര നിറച്ചിട്ടില്ലെന്നാണ് ഷാർലറ്റ് ഹംബർട്ടിനോട് പറയുന്നത്.
പക്ഷേ അയാൾ കാണുന്നത് ഉന്നം നിറച്ച തോക്കാണ്. ആ
തോക്കുപയോഗിച്ചാണ് ലോലിതയ്ക്കും തനിക്കും ഇടയ്ക്ക് നിൽക്കുന്ന ഷാർലറ്റിനെ കൊല്ലാൻ അയാൾ
ആദ്യം തീരുമാനിക്കുന്നത്. പക്ഷേ അയാൾക്കത് കഴിയുന്നില്ല.
സിനിമയുടെ അവസാനം ക്ലയർ ക്വിൽറ്റിയെ കൊല്ലാൻ അയാൾ അതേ തോക്കുതന്നെ ഉപയോഗിക്കുന്നു.
ശ്രദ്ധ കേന്ദ്രീകരിക്കാൻ കഴിയാത്ത വിധത്തിൽ രോഗിയും മദ്യപനും ആയ ക്ലയർ
ക്വിൽറ്റി, ഹംബർട്ടിന്റെ
കയ്യിലിരിക്കുന്ന തോക്കിനെ ' പ്രിയ ഓമന, കൊച്ചോമന' (darling
little thing, How much a guy like you want for a darling little gun like that?) എന്നൊക്കെയാണ് വിളിക്കുന്നത്.
സ്വാഭാവികമായും അതു ലോലിതയെക്കുറിച്ചുള്ള അബോധവിവക്ഷകളെ പുറത്തിടുന്നുണ്ട്. തോക്കിന് പ്രതീകം എന്ന നിലയിൽ ക്രമമായ
വളർച്ചയും നിർവഹണവും കുബ്രിക്ക് വിഭാവന ചെയ്യുന്നുണ്ട്. അഡ്രിയാൻ
ലിന്നിന്റെ ചലച്ചിത്രത്തിൽ തോക്കിന് അത്രയും നിർണ്ണായകമായ പ്രാധാന്യവും ബിംബപദവിയും ലഭിച്ചിട്ടില്ല.
നോവലിലെ വിവരണത്തെ ഓർമ്മിപ്പിച്ചുകൊണ്ട് തുണിയിൽ പൊതിഞ്ഞു ഹംബർട്ട് അടുത്തേയ്ക്ക്
പിടിച്ചു വയ്ക്കുന്ന തോക്കിന്റെ സമീപ ദൃശ്യങ്ങളിൽ പ്രണയത്തിന്റെ സംഹാരകത്വത്തെക്കുറിച്ചുള്ള
സൂചനകൾ ലഭ്യമാണെന്നു മാത്രം.
1.
ആഖ്യാനരീതി (ഫ്ളാഷ്ബാക്കും നരേഷനും) 2.
നിർവഹണം (നോവലും സിനിമകളും അവസാനിക്കുന്ന മുഹൂർത്തങ്ങൾ)
3. കഥഗതിയ്ക്കുണ്ടാവുന്ന വ്യതിയാനങ്ങൾ 4. സംഘർഷം (നാടകീയതയ്ക്കും വൈകാരികതയ്ക്കും
പ്രാധാന്യം ഏതേത് അംശങ്ങളെ മുൻ നിർത്തി ഊന്നൽകൊടുക്കുന്നു എന്നത്) 5. ദൃശ്യവത്കരണത്തിൽ സിനിമകൾ കൈക്കൊള്ളുന്ന സ്വാതന്ത്ര്യം 6. കഥാപാത്രങ്ങളുടെ
ചിത്രീകരണവും വ്യക്തിത്വവും 7. സാമൂഹിക സമ്മർദ്ദങ്ങൾക്കും നിയമസംഹിതകൾക്കും
അനുസരിച്ച് രൂപപ്പെടുന്ന ആദർശവും കാഴ്ചപ്പാടുകളും 8. ചലച്ചിത്രം
എന്ന മാധ്യമങ്ങൾക്കനുസരിച്ച് സ്രോതൃപാഠത്തിൽ വരുന്ന മാറ്റങ്ങൾ 9. സാഹിതീയമായ കൊടുക്കൽ വാങ്ങലുകൾ 10. വീക്ഷണക്കോണുകളെ നിർണ്ണയിക്കുന്ന
മേൽക്കോയ്മാപരമോ കൊളോണിയലോ ആയ നിലപാടുകൾ 11. ഇതിലെല്ലാം നിർണ്ണായകമായ
സ്വാധീനം ചെലുത്തി നിലകൊള്ളുന്ന കാലികമായ ഘടകങ്ങൾ തുടങ്ങിയവയെ രണ്ട് ചലച്ചിത്രങ്ങളും
വ്യത്യസ്തമായ രീതിയിലാണ് ആവിഷ്കരിച്ചതെന്ന് മേൽ കാണിച്ച വസ്തുതകൾ വ്യക്തമാക്കുന്നു.
ചലച്ചിത്രമാധ്യമങ്ങളെ സംബന്ധിച്ചിടത്തോളം വാണിജ്യപരമാക്കുക എന്ന വെല്ലുവിളിയോടോപ്പം
കൂടുതൽ ജനങ്ങളിലെത്തിക്കുക എന്ന ചുമതലകൂടി സംവിധായകന്റെ മേൽ വന്നുവീഴുന്നു.
കച്ചവടത്തിനു സന്നദ്ധമാക്കുകയെന്നാൽ ലളിതമാക്കുക എന്ന അർത്ഥം കൂടിയുണ്ട്.
ആ നിലയ്ക്കാണ് അനുകല്പനങ്ങൾ വിശദീകരണങ്ങളുടെയോ വ്യാഖ്യാനങ്ങളുടെ തലത്തിലേക്കിറങ്ങി
നിൽക്കുന്നത്. അനുകല്പനങ്ങളുടെ സൂക്ഷ്മവും സ്ഥൂലവുമായ വിശകലനത്തിനുകൂടി
പര്യാപ്തമാണ് ലിൻഡ സെഗെർ നൽകുന്ന നിർദ്ദേശങ്ങൾ.
370-ഓളം പേജുള്ള ഒരു നോവലിൽനിന്ന് രണ്ടു മണിക്കൂറിൽപ്പരം
(കുബ്രിക്കിന്റെ സിനിമയ്ക്ക് 153 ഉം ലിന്നിന്റെ
സിനിമയ്ക്ക് 137 ഉം മിനിട്ടാണ് ദൈർഘ്യം) നീളമുള്ള ചലച്ചിത്രം രൂപപ്പെടുത്തുമ്പോൾ മാധ്യമങ്ങളുടെ സമയ പരിധിയിലുള്ള വ്യത്യാസത്തിനനുസരിച്ച്
ഒർജിനലിൽനിന്ന് ഉൾക്കൊള്ളിക്കേണ്ട ഘടകങ്ങളെപ്പറ്റിയുള്ള തിരിച്ചറിവ്, കഥാഗതിയുടെ ആദിമധ്യാന്തങ്ങളുടെ തെരെഞ്ഞെടുപ്പ്, ഒഴിവാക്കേണ്ട
അംശങ്ങൾ, സ്വീകരിക്കേണ്ടവ തീരുമാനിക്കൽ, തെരെഞ്ഞെടുത്തവയിൽ മൗലികമായി വികസിപ്പിക്കേണ്ടവയുടെ വിവരം, പുതുതായി കൂട്ടിച്ചേർക്കേണ്ടവയുടെ സ്വഭാവം തുടങ്ങിയവ വളരെ പ്രാധാന്യം അർഹിക്കുന്നു.
ലോലിതയുടെ ദേശാന്തര സഞ്ചാരം
ലോലിതാപ്രമേയത്തിന്റെ വിവക്ഷകളെ ഉള്ളടക്കിയിട്ടുള്ള ചലച്ചിത്രങ്ങൾ മലയാളത്തിലും
ഉണ്ടായിട്ടുണ്ട്. അവയുടെ സൂചനകൾ അത്ര പ്രകടമല്ലെങ്കിൽപ്പോലും
പ്രായവ്യത്യസമുള്ളവരുടെ പ്രണയം, കൗമാരത്തിന്റെ പ്രണയചാപല്യങ്ങൾ,
അവ സുഭദ്രമായ കുടുംബജീവിതത്തിനും അതുവഴി മൂല്യങ്ങൾക്കും ഏൽപ്പിക്കുന്ന
പരിക്ക്, അതിന്റെ സ്വീകാര്യത തുടങ്ങിയ കാര്യങ്ങൾ അബോധാത്മകമായി
ലോലിതാപാഠത്തിലേക്ക് കൈചൂണ്ടി സ്ഥാപിക്കുന്നുണ്ട്. പി പത്മരാജൻ തിരക്കഥയെഴുതി ഐ വി ശശി സംവിധാനം ചെയ്ത ‘കാണാമറയത്ത്’ (1984). ശ്രീനിവാസന്റെ തിരക്കഥയിൽ കമൽ സംവിധാനം
ചെയ്ത, ഏകപക്ഷീയമായ പ്രണയ ദുരന്തത്തിന്റെ കഥ പറയുന്ന
'മഴയെത്തും മുൻപേ' (1995) ഫാസിൽ എഴുതി സംവിധാനം
ചെയ്ത 'ലൈഫ് ഈസ് ബ്യൂട്ടിഫുൾ' (2000) രഞ്ജൻ പ്രമോദിന്റെ
സ്ക്രിപ്റ്റിൽ ജോഷി സംവിധാനം ചെയ്ത ‘നരൻ’ (2005) ജിബു ജേക്കബിന്റെ
'വെള്ളിമൂങ്ങ' (2014) ജോയി മാത്യൂവിന്റെ എഴുതി ഗിരീഷ് സംവിധാനം
ചെയ്ത ‘അങ്കിൾ’ (2018) തുടങ്ങിയ ചിത്രങ്ങളെ മുഖ്യ ഉദാഹരണങ്ങളായി എടുത്തു പരിശോധിച്ചാൽത്തന്നെ ലോലിതാപ്രമേയത്തിന് മലയാളചലച്ചിത്ര ചരിത്രത്തിൽ
അനുസ്യൂതമായ അടിയൊഴുക്കുണ്ടെന്നു തിരിച്ചറിയാം. ആദ്യത്തെ മൂന്നു ചിത്രങ്ങളിലെയും
നായികമാരെ ശ്രദ്ധിച്ചാൽ മറ്റൊരു പ്രത്യേകതകൂടിയുണ്ട്.
ശോഭനയും (മംഗള നായകി, 9 വയസ്)
ഗീതുവും (ഒന്നു മുതൽ പൂജ്യം വരെ, 5 വയസ്) ബാലതാരങ്ങളായി സിനിമയിൽ വന്നവരാണ്. ആനിയുടെ ആദ്യ അരങ്ങേറ്റവും (അമ്മയാണെ സത്യം,
15 വയസ്) കൗമാരപ്രായക്കാരിയായിട്ടാണ്. ഈ വേഷങ്ങളിലൂടെ, കുട്ടികൾ എന്ന് സമൂഹമനസ്സിൽ ഉറച്ച പൂർവധാരണയ്ക്കുമേലാണ്
മേൽപ്പറഞ്ഞ സിനിമകളിലെ കഥാപാത്രങ്ങൾ പ്രവർത്തിക്കുന്നത്. സിനിമയ്ക്കകത്തും
സാമൂഹികബോധ്യങ്ങളിലും കുട്ടികളുടെ മുതിർച്ചയും വാസനകളുമായി ബന്ധപ്പെട്ട പ്രവണതകൾക്ക്
പ്രത്യേക പരിവേഷം ഉണ്ട്. ഫാസിലിന്റെ 'മാമ്മാട്ടിക്കുട്ടിയമ്മയ്ക്ക്
(1983) ബ്ലെസ്സിയുടെ 'കാഴ്ച (2003) തുടങ്ങിയ സിനിമകളിലെ ബാലതാരങ്ങളുടെ (യഥാക്രമം ബേബി ശാലിനി, ബേബി സനുഷ) ഗാനരംഗങ്ങളിലെ ഭാഗിക നഗ്നത സിനിമകളിൽ നിഷ്കളങ്ക
പരിവേഷത്തോടെയാണ് അരങ്ങേറിയതെങ്കിലും വിവാദമായി തീരുകയുണ്ടായി.20 നരനിലും വെള്ളിമൂങ്ങയിലും എത്തുമ്പോഴേക്ക് പ്രായവ്യത്യാസമുള്ളവരുടെ
ദാമ്പത്യബന്ധം സാമൂഹികമായി സ്വീകാര്യമാണെന്ന നിലയിലേക്ക് മാറുന്നു. ‘അങ്കിളിൽ’ കൃഷ്ണകുമാറിന്റെയും
മകളുടെ സ്ഥാനത്തുള്ള ശ്രുതിയുടെയും ഏകാന്തമായ യാത്ര മൂല്യവിചാരങ്ങളാൽ വെളുപ്പിച്ചെടുക്കുകയും
സദാചാരനിരതമായ സമൂഹം പ്രകടമായും പ്രതിസ്ഥാനത്തേക്ക് മാറുകയും ചെയ്യുന്നു. വിശദമായി
അന്വേഷിക്കേണ്ട ഒരു മേഖലയാണ് മലയാള ചലച്ചിത്രങ്ങളിലെ ഈ വശം.
പ്രായവ്യത്യാസമുള്ളവരുടെ പ്രണയബന്ധം,
മിത്തുവത്കരിക്കപ്പെട്ട 'ലോലിത' പ്രമേയത്തിന്റെ പാഠാന്തരങ്ങളായി പരിഗണിക്കുന്നതാണ് ഉചിതം. നിർമ്മാണപ്രക്രിയയിൽ എന്നപോലെതന്നെ ആസ്വാദനപ്രക്രിയയിലും സമൂഹത്തിന്റെ സഞ്ചിതബോധത്തിലുള്ള
മുന്നറിവുകൾ ഒന്നിച്ചു ചേരുകയും പൂർവപാഠങ്ങളായി പ്രവർത്തിക്കുകയും ചെയ്യും.
ചലച്ചിത്രങ്ങൾ, സമൂഹത്തിന്റെ അബോധത്തിലുള്ള പൂർവപാഠങ്ങളെ
പുനസൃഷ്ടിച്ച് യാഥാർത്ഥ്യമാക്കി ഉറപ്പിക്കാൻ ശ്രമിക്കും. പ്രത്യക്ഷമായോ
പരോക്ഷമായോ ചില തീർപ്പുകളിലെത്താനുമുള്ള ഉത്സാഹങ്ങളെ വാസനകളുടെ
അബോധാത്മകമായ സാക്ഷാത്കാരത്തിന്റെ നിമിഷങ്ങളായി വേണം കണക്കാക്കാൻ. അതതു കാലത്തിനും ദേശത്തിനും സമൂഹത്തിനും ആവശ്യമായ പ്രബോധനങ്ങളുടെ കണികാരൂപങ്ങൾ
അനുകല്പനങ്ങളുടെ നിർമ്മിതിയിൽ പ്രവർത്തിക്കുന്നുണ്ട്, ബോധനോപകരണങ്ങൾ
എന്ന നിലയിൽ. അടിസ്ഥാനപരമായി ആഖ്യാനമാണ് വ്യവഹാരങ്ങളുടെ രൂപവ്യത്യാസത്തെ
പ്രസക്തമാക്കുന്നത്. പ്രമേയങ്ങളുടെ കാല-ദേശാന്തരങ്ങളെയും വിവിധ വ്യവഹാരങ്ങളുടെ രൂപമാതൃകകളെയും കുറിച്ചുള്ള ആധുനിക
സങ്കല്പനങ്ങൾ കലാരൂപങ്ങളുടെ പാഠാന്തരബന്ധങ്ങളെപ്പറ്റിയുള്ള അറിവുകളോടൊപ്പം,
പ്രമേയപരിചരണത്തിന്റെ കാണാമറയത്തുള്ള ഉള്ളുകള്ളികളെ കൂടുതൽ വെളിച്ചത്തേയ്ക്കു
കൊണ്ടുവരുന്നുമുണ്ട്. അവയാണ് ആസ്വാദനവഴികളെ കൂടുതൽ വൈവിധ്യമുള്ളതാക്കുന്നത്.
(ചലച്ചിത്രസമീക്ഷ)
കുറിപ്പുകൾ
1. ഷാനവാസ് ഖാൻ, 'മുറിച്ചുമാറ്റപ്പെട്ട
എട്ട് ലക്ഷം അടി ചുംബനങ്ങൾ', സിനിമ ചരിത്രമുഹൂർത്തങ്ങളിലൂടെ,
കേരളാ ഭാഷാ ഇൻസ്റ്റിറ്റ്യൂട്ട്, തിരുവനന്തപുരം,
2009, പു.56
വിക്കിപീഡിയ പേജിലും വിശദവിവരങ്ങൾ
ലഭ്യമാണ്. https://en.wikipedia.org/wiki/The_Kiss_(1896_film)
2. ജയരാജ് എം, മാർത്താണ്ഡവർമ്മയുടെ
ദുരന്തം, മലയാള സിനിമ പിന്നിട്ട വഴികൾ, മാതൃഭൂമി ബുക്സ്, കോഴിക്കോട്, 2018, പു.37
3. James
M Welsh , Peter Lev (Ed.), The Literature/Film Reader: Issues in Adaptation,
Scarecrow Press, 2007. P XIII..
4. Ragu
Ram Bandi, Introduction, Adapting Novels into Films, prestige Books, New Delhi,
2009, P12-13
5. Ragu Ram Bandi ഉദ്ധരിച്ചത്, അതേ പുസ്തകം , പു.15
6.
George P Elliot, Discomfort of Comedy,
May 11 , 1957, The Nation പത്രത്തിന്റെ സൈറ്റിൽ പഴയ ലേഖനത്തിന്റെ ചിത്രം നൽകിയിട്ടുണ്ട്. https://www.thenation.com/article/august-18-1958-vladimir-nabokovs-lolita-is-published-in-the-us/
7. '1910-ൽ പാരീസിലാണ് ഞാൻ ജനിച്ചത്', വ്ളാഡിമിർ നബോക്കോവ്, ലോലിത, പു.11
8. ലോലിതയെപ്പറ്റിയുള്ള വളരെ വിശദമായ വിവരണം
വിക്കിപീഡിയ പേജിൽ കാണാം. https://en.wikipedia.org/wiki/Lolita
9. ലോലിതയുടെ പൂർവമാതൃകകളെപ്പറ്റി മൈക്കൽ മാർ എഴുതിയ 'രണ്ട്
ലോലിതമാർ', (2005) അസർ നഫീസിയുടെ 'ടെഹ്റാനിൽ
ലോലിത വായിക്കുമ്പോൾ' (2003) തുടങ്ങി ലോലിതയെ ആസ്പദമാക്കി
എഴുതിയ ഇംഗ്ലീഷ് പുസ്തകങ്ങളുടെ നീണ്ട പട്ടിക
ഇവിടെ കാണാം. https://www.questia.com/library/literature/
fiction/novels/Lolita.
അമേരിക്കക്കാരിയായ നായികയെ വച്ച് മലയാളത്തിൽ പി
പത്മരാജൻ എഴുതിയ 'ലോല’ എന്ന കഥയുടെ
ശീർഷകത്തിലും ആ സ്വാധീനമുണ്ട്.
10. 'സുരക്ഷിതത്വത്തിനും അനശ്വരതയ്ക്കും
വേണ്ടിയുള്ള മനുഷ്യന്റെ തീവ്രമായ ആഗ്രഹത്തെ അനുകല്പനങ്ങൾ ഉൾക്കൊള്ളുന്നതായി'
ഡേവിഡ് ക്രാൻസും നാൻസി മെല്ലെർസ്കിയും അവരുടെ പുസ്തകത്തിന്റെ
ആമുഖത്തിൽ നിരീക്ഷിക്കുന്നു. Ed.
David Kranz and Nancy Mellerski,
'Introduction', In/Fidelity: Essays in Adaptation, Newcastle: Cambridge
Scholars Publishing, 2008. P. 2
11. Xi Nan, Relationship, Identity
and Mass Media: the Consumer Culture in Nabokov's Lolita, International Journal of Humanities and
Social Science Vol. 4, No. 12; October 2014
12. Vladimir
Nabokov, Strong Opinions, Vintage Books, New York: 1990, P. 26. (PDF)
13. ‘1934-ൽ എന്റെ അപ്സരകന്യക ഒരു വളഞ്ഞ
മീനിനെപ്പോലെ കിടന്ന വെളുത്ത വയറാണിത്. ശ്രദ്ധയോടെ നിറം കൊടുത്ത ഈ തലമുടി,
.... കാണുമ്പോൾ നിറംകൊണ്ട് എനിക്ക് ലോലിതയുടെ ചുരുളൻ മുടി
ഓർമ്മവരുന്നത് ’- വ്ളാഡിമിർ നബോക്കോവ്, ലോലിത, പു.93
14.‘ഞാൻ തന്നെ എന്റെ വിധി
നിശ്ചയിക്കുകയായിരുന്നെങ്കിൽ ബലാത്സംഗത്തിന് മുപ്പത്തഞ്ചുവർഷമെങ്കിലും തടവ്
വിധിച്ച് ബാക്കി കുറ്റങ്ങളിൽ നിന്ന് എന്നെ വിമുക്തനാക്കിയേനേ.’ വ്ളാഡിമിർ നബോക്കോവ്, ലോലിത, പു. 368
15. Charles McGrath, -ഉദ്ധരിച്ചത്, 50
Years on, 'Lolita' Still Has Power to Unnerve, Newyork Times,
https://www.nytimes.com/2005/09/24/books/50-years-on-lolita-still-has-power-to-unnerve.html
16. Xi Nan, Relationship, Identity and Mass Media: the
Consumer Culture in Nabokov's Lolita,
International Journal of Humanities and Social Science Vol. 4, No. 12;
October 2014
17. Eleni Antonaropoulou, Adaptations of Lolita, 2013,
http://www.unsungfilms.com/13655/adaptations-of-lolita/
18.‘ക്ലെയർ ക്വിൽറ്റിയാണോ ഹംബെർട്ട് ഹംബെർട്ടാണോ
വേണ്ടത് എന്നു തീരുമാനിക്കേണ്ടിവരുമ്പോൾ
രണ്ടു മാസമെങ്കിലും കൂടുതൽ ജീവിക്കേണ്ടത് ഹംബെർട്ട് ഹംബെർട്ടാണെന്ന്
എല്ലാവരും ആഗ്രഹിക്കും. വരും തലമുറകളുടെ മനസ്സിൽ നീ ജീവിക്കാൻ അതാവശ്യമാണല്ലോ.’
വ്ളാഡിമിർ നബക്കോവ്, ലോലിത, പു.368
19. "നോക്കൂ ഞാൻ നിങ്ങളുടെ ഡോളിയെ
ഒന്നുംചെയ്തിട്ടില്ല; സങ്കടകരമായ സത്യം എന്താണെന്നു വച്ചാൽ
എനിക്കാ കഴിവില്ല. ' വ്ളാഡിമിർ നബക്കോവ്, ലോലിത, പു.355
20.രാമചന്ദ്രൻ ജി പി, ‘മൂപ്പു
കുറഞ്ഞ ചരക്കുകൾ', സിനിമയും മലയാളിയുടെ ജീവിതവും, സാപ്രസസം. കോട്ടയം, 1998 പു.46.
വായനാസൂചികൾ :
1. Linda Seger, The Art of
Adaptation : Turning Fact and Fiction into Film, Owl books Henrty Holt and
Company, New York, 1992
2. Geoffrey Wagner, The Novel
and the Cinema, Farleigh Dickinson University Press, 1975
3. George Bluestone, Novel
into Film, University of California Press, 1957
4. James Naremore (ed.), Film
Adaption, Rutgers University Press, NJ, 2000
5. Ed. by Deborah Cartmell, IQ
Hunter, Heidi Kaye and Imelda Whelehan, Clasics in Film and Fiction,
Pluto Press, London,2000
6. Raghu Ram Bandi, Adapting
Novels into Films: Three Case studies, Prestige Books, New Delhi, 2009
7. Patel Swagat Kunjaban, Books in Motion: a
study of the Adaptations of Four Indian Novels into Films, Savithribai
Phule Pune University, Ph.D Thesis, 2015 (അപ്രകാശിതം)
8. Xi Nan, Relationship,
Identity and Mass Media: the Consumer Culture in Nabokov's Lolita, International Journal of Humanities and
Social Science Vol. 4, No. 12; October 2014
9. വ്ളാഡിമിർ നബക്കോവ്, ലോലിത,
വിവ: സിന്ധു ഷെല്ലി, ഡി സി
ബുക്സ്, കോട്ടയം 2017
10. അജു കെ നാരായണൻ, ചെറി ജേക്കബ്
കെ, സിനിമ മുതൽ സിനിമ വരെ, സാ.പ്ര.സ.സം, കോട്ടയം 2016
11. ജയരാജ് എം, മലയാള സിനിമ
പിന്നിട്ട വഴികൾ, മാതൃഭൂമി
ബുക്സ്, കോഴിക്കോട്, 2018
12. രാമചന്ദ്രൻ ജി പി, സിനിമയും
മലയാളിയുടെ ജീവിതവും, സാപ്രസസം, കോട്ടയം,
1998
13. ഷാനവാസ് ഖാൻ, സിനിമ ചരിത്ര
മുഹൂർത്തങ്ങളിലൂടെ, കേരളഭാഷ ഇൻസ്റ്റിറ്റ്യൂട്ട്, തിരുവനന്തപുരം, 2009
14. സംവിധാനം : സ്റ്റാൻലി കുബ്രിക്,
ലോലിത, ഇംഗ്ലീഷ്, 1962 (ചലച്ചിത്രം)
15. സംവിധാനം : അഡ്രിയാൻ ലിൻ,
ലോലിത, ഇംഗ്ലീഷ്, 1997 (ചലച്ചിത്രം)
